Bütüncül Tıp Yaklaşımları

Holistik Tıp

Son güncelleme yapan Colin Tidy, gözden geçiren Dr Hayley Willacy Peer

Son güncelleme 28 Temmuz 2021 Hastanın içerik yönergelerini karşılar

01.07.2023 tarihinde https://patient.info/doctor/holistic-medicine sitesinden alınmış ve küçük eklemelerle yorumlanmıştır.

Tanım

Holistik tıp, fiziksel, psikolojik, sosyal ve ruhsal olarak hastalığın yönetiminde ve önlenmesinde eksiksiz bir kişinin dikkate alınması anlamına gelir. Fiziksel sağlığımız ile daha genel ‘iyi olma halimiz’ arasında bir bağlantı olduğu kavramı tarafından desteklenmektedir.

Tıbba bütüncül bir yaklaşımda, esenliğimizin yalnızca hastalık veya rahatsızlık açısından vücudumuzda fiziksel olarak neler olup bittiğine değil, aynı zamanda bunun psikolojik, duygusal durumumuzla olan yakın ilişkisine de bağlı olduğu inancı vardır ^[ 1 ] . Bu farklı durumlar eşit derecede önemli olabilir. Bir kişiye bir bütün olarak davranılması için fiziksel, biyolojik, sosyal, manevi ve çevresel durum  birlikte yönetilmelidirler. Aslında bazı uzmanlar bütünsel kelimesinin “Tam Kapsayıcı” olarak yazılması gerektiğini düşünüyor. Bütüncül bir yaklaşım, doktorun hastanın tüm yaşam durumu hakkında bilgi sahibi olması anlamına gelir.

Holistik tıp semptomları tedavi eder ama aynı zamanda bu semptomların altında yatan nedenleri de arar. Bunu açıklamanın bir yolu, ‘hikayenin arkasındaki hikayeye’ yani “KÖK NEDENE” bakmaktır. Bunun bir örneği, hastaların bir sorunla başvurdukları ve ardından ağrı, teşhis ve bakımdan kurtulduktan sonra sorunlarına ve bakımlarına neyin yol açtığını açıklayabilecekleri bir kaza veya acil durum ortamında tanımlanmıştır. Bu, örneğin aile içi şiddeti, sömürüyü veya tehlikeyi ortaya çıkarabilir. Aynısı muayenehanede veya başka herhangi bir tıbbi konsültasyon ortamında uygulanabilir.

Holistik tıp ve alternatif tıp genelde pratisyenlerinin geleneksel olarak tedavileri için bir temel olarak kullandıkları uygulamadır. Bununla birlikte, holistik tıbbın sadece ‘alternatif’ veya ‘tamamlayıcı’ tıp olduğu yaygın bir YANILGIDIR. Bütüncül tıbbın, daha geniş bir yelpazede tedavi yaklaşımlarının birlikte kullanılmasına izin verdiği ve bu farklı yaklaşımlar için açık fikirliliği teşvik ettiği doğrudur. Bu yaklaşımlardan bazıları tamamlayıcı ve alternatif tıbbın kullanımını içerebilir ancak bütüncül tıp, geleneksel tıbbı veya bilimsel bir yaklaşımın önemini göz ardı etmez ^[ 1 ]. Tedavi yaklaşımının bir parçası olarak geleneksel tıbbı kullanır. Beslenme, egzersiz, homeopati, dua, akupunktur ve meditasyon, bütüncül bir yaklaşımın parçası olarak geleneksel tıpla birlikte kullanılabilecek diğer tedavilerden sadece birkaçıdır. Tıp eğitimi ve hemşirelik bakımında holistik ilkelerde önemli kavramlar olarak kabul edilmektedir [ 2,3 ] .

Tarih ^[ 4 ]

Klinik holistik tıp aslında Hipokrat’a kadar uzanır. İlk kez 1803’te yayınlanan tıp etiğinin ilk ders kitabı olan kitabında Percival tarafından hasta bakımına hastalıklarının semptomlarından daha fazla olan bütüncül bir yaklaşım önerildi.

Yirminci yüzyılda John Macleod, ilk kez 1964’te yayınlanan ‘Klinik Muayene’ adlı kitabında da “bakımımızda bütüncül olmayı hedeflememiz gerektiği” yorumunu yaptı. Ayrıca, Michael Balint’in ilk kez 1957’de yayınlanan ufuk açıcı çalışması ‘The Doctor, the Patient and his Illness’, hastayı izole bir patoloji olarak görmek yerine bir bütün olarak görmede önemli bir dönüm noktasını temsil eder. Hastalık sadece izole bir fiziksel bozukluk veya rastgele bir olay değildir. Belki de kötü alışkanlıklar tıp fakültesinde başlıyor, bir hastadan “7 nolu yatakta yatan mitral darlığı hastası” veya “13 nolu yatakta yatan lober pnömoni hastası” olarak söz ediliyor.

Bu yaklaşımda semptomlara ve hastalık yapan bozukluğa ve tedavisine yönelme ve hastanın diğer kısımlarını ihmal etme alışkanlığı aslında tıp eğitimi sırasında da eleştirilmektedir. Ancak genel alışkanlıklar veya zorluklar çalışanları hastalığı ve bozukluğuna yöneltip diğer bütüncül kısımları ihmal etmeye doğal olarak yönlendirmektedir. Bütüncül bir yaklaşım iyi bir uygulamadır ve Royal College of Practitioners tarafından yıllardır şiddetle savunulmaktadır.

Danışmanlık becerileri ve bütünsel bir yaklaşım

Konsültasyon bütünsel sağlık hizmetlerinde bir araç olarak kullanılabilir. ‘Hikayenin arkasındaki hikayeyi’ bulmaya yardımcı olmak için danışma ve araştırma teknikleri kullanılabilir. 1984’te Byrne ve Long’un yazdığı ‘Hastalarla konuşan doktorlar’ ve Pendleton grubunun ‘Konsültasyon: Öğrenme ve Öğretmeye Bir Yaklaşım’ı adlı eserleri yayınlandı. Bu yaklaşımlar ve ayrıca Balint’in çalışmaları aşağıdaki gibi sorular sormaya çalıştı:

• Hasta neden danışmaya karar verdi?
• Hasta sorunun ne olduğunu düşünüyor?
• Hasta sorunun ne olabileceğinden korkuyor?
• Hasta konsültasyondan ne elde etmeyi umuyor?

Bu tür soruları ve konsültasyon tekniklerini kullananlar daha bütüncül bir yaklaşım benimsemiş olacaklardır.

Konsültasyon sırasında iyi dinleme ve iletişim becerileri, bütüncül bir yaklaşım kullanan bir doktor için temel niteliklerdir. Holistik tıp, hastanın doktor-hasta ilişkisine katılımını ve hastanın güçlendirilmesini teşvik eder. Hem doktorlar hem de hemşireler tarafından ev ziyaretleri, hastalara, sosyal durumlarına ve bireysel durumlarına ilişkin bütüncül bir bakış açısına ulaşma sürecinde önemli görülmektedir. Bu özellikle multimorbidite ile yaşayan hastalar için faydalıdır ^[ 5 ] .

İsveç pratisyen hekimleri arasında yapılan bir ankette, pratisyen hekimler konsültasyon sürecinin hastalar ve sorunları hakkında bütüncül bir görüş elde etmek için önemli bir araç olduğunu vurguladılar ^[ 6 ] . Aynı ankette, pratisyen hekimler bütüncül bir bakış açısını hem anlamlı hem de günlük işlerinde mevcut buldular. Dikkat çekici bir şekilde, bütünsel olarak çalışıyor gibi görünüyorlardı, ancak uygulamalarını ‘bütünsel’ olarak etiketlemeleri gerekmiyordu.

İngiliz Bütünsel Tıp ve Sağlık Derneği ^[ 7 ]

Bu, 1983 yılında bir grup tıp doktoru ve öğrencisi tarafından kurulmuştur. Artık ana akım doktorları ve sağlık profesyonellerini, tamamlayıcı ve alternatif tıp pratisyenlerini ve sıradan insanları içeren üyeleri var. Bu derneğin amacı, sağlık hizmetlerinde bütüncül uygulamayı ve bireylerde ve topluluklarda bütünsel refahı teşvik etmektir. Bütünsel Sağlık Dergisi yılda üç kez yayınlanmaktadır. Bu, kanıta dayalı bütünsel uygulamaya odaklanır ve araştırma ve hizmet geliştirmelerini içerir.

Çözüm

Tüm sağlık çalışanları holistik tıbba yönelmeli ve onu uygulamaya çalışmalıdır. Bununla birlikte, öncelikle hekimlerin güçlü biyomedikal odağı nedeniyle, bu sürece doktorların öncülük etmesi yetersizdir ^[ 8 ]. Doktorlar bütüncül sonuca daha fazla önem verecek şekilde eğitilebilse de bütüncül bakım sunumu, bakım zincirinde daha fazla entegrasyon ve ekip çalışması gerektirir. Hastalığın önlenmesi ve tedavisinde kişiyi ‘bütün’ olarak tanımak doktorlar için bazı teşhislerin anahtarı olabilir. Ayrıca hastaya değerli ve önemli yardım ve rehberlik yapılmasına izin verebilir. Bir doktor bütüncül bir yaklaşım benimsediğinde, doktorlarının kendilerine ve sorunlarına ayıracak zamanı olduğunu hisseden hastalar daha memnun olma eğilimindedir. Ancak, konsültasyon başına sadece 10 dakika ayrılan Genel Uygulamada, zaman kısıtlamaları bazen bunu başarmayı zorlaştırabilir ^[ 9 ] .

DAHA FAZLA OKUMA VE REFERANSLAR

1. Ventegodt S, Andersen NJ, Merrick J ; Bütünsel tıp: bilimsel zorluklar. ScientificWorldJournal. 2003 Kasım 133:1108-16. doi: 10.1100/tsw.2003.96.
2. Hunukumbure AD, Smith SF, Das S ; Öğretmen gözetiminde video ve akran tartışması ile bütünsel geri bildirim yaklaşımı. BMC Tıp Eğitimi 2017 Eylül 2917(1):179. doi: 10.1186/s12909-017-1017-x.
3. Pryor C, Clarke A ; Demansa eklenmiş deliryumlu kişiler için hemşirelik bakımı. Nurs Yaşlılar. 2017 Mart 3129(3):18-21. doi: 10.7748/nop.2017.e887.
4. Ventegodt S, Kandel I, Merrick J ; Klinik holistik tıbbın kısa tarihi. ScientificWorldJournal. 2007 Ekim 57:1622-30.
5. Smith T, Patel T, Akpan A ve diğerleri ; Multimorbiditesi olan yaşlı insanlar için toplum bütüncül müdahalelerinin kapsamlı bir incelemesi. Br J Gen Uygulaması. 2020 Haz70(ek 1). pii: 70/suppl_1/bjgp20X711509. doi: 10.3399/bjgp20X711509.
6. Rawlinson N ; Hedef odaklı sağlık hizmetlerinin zararları. BMJ. 2008 Temmuz 17337:a885. doi: 10.1136/bmj.39604.711146.47.
7. İngiliz Bütünsel Tıp Derneği
8. Malik RF, Hilders CGJM, Scheele F ; ‘Başroldeki doktorlar’ bütünsel bir sağlık hizmeti sunum yaklaşımını destekliyor mu? Paydaşların bakış açılarının niteliksel bir analizi. BMJ Açık. 2018 Temmuz 198(7):e020739. doi: 10.1136/bmjopen-2017-020739.
9. 10 dakikada gerçekten bütüncül bir bakım sunmak mümkün değil diyor College ; Kraliyet Pratisyen Hekimler Koleji, Temmuz 2019