Bütüncül Yaklaşımla Şeker Hastalığı (Diyabet) Kontrol Rehberi

Hazırlayan: Diyetisyen Sena PEKÖZ

1. Diyabet (Şeker Hastalığı)

1.1. Diyabet Nedir? Hangi Tipleri Vardır?

Diyabet, tip 1, tip 2, gestasyonel diyabet (GDM) ve diğer spesifik tipler olmak üzere 4 grupta sınıflanır.

Halk arasında genel olarak şeker hastalığı olarak tabir edilen Diabetes Mellitus, genel olarak kanda glukoz (şeker) seviyesinin normalin üzerine çıkması, buna bağlı olarak normalde şeker içermemesi gereken idrarda şekere rastlanmasıdır. Yanlış beslenme ve hareketsizliğin yaygınlaşmasıyla birlikte tip 2 diyabetin görülme sıklığı hızla artmaktadır. 

1.2. Diyabet (Şeker Hastalığı) Neden Olur?

Pankreasta insülin hormonu üretiminin herhangi bir nedenle yetersiz olması veya hiç olmaması, ya da vücut dokularının insüline karşı duyarsız hale gelmesidir. Birçok farklı çeşidi bulunan diyabet hastalığının en yaygın görülen ve genellikle 35-40 yaş üzeri bireylerde ortaya çıkan türü Tip 2 diyabettir.

1.3. Diyabet Sıklığı Nedir?

Her 7 yetişkinden 1’i diyabet hastasıdır. Buna prediyabeti de eklersek yetişkin nüfusun %30’unun diyabet veya prediyabet olduğunu söyleyebiliriz. Diyabetli kişilerin %95’ini de Tip 2 diyabetliler oluşturuyor.

1.4. Diyabet Nasıl Belirti Verir?

Sık idrara çıkma, ağız kuruluğu, çok su içme, cilt yaralarının geç iyileşmesi en çok karşılaşılan belirtilerdir. Bu belirtiler hastanın kan şekeri 180 mg/dl’nin üstüne çıktığında ortaya çıkmaya başlar. Bu seviyenin altındayken çoğunlukla belirti vermez, sessiz seyreder. Hasta kan şekerini ölçtürmezse diyabeti olduğunun hiç farkına varmadan hayatına devam eder.

1.5. Diyabet Hangi Bozukluklara Sebep Olur?

Diyabet beraberinde birçok hastalığı getirmektedir. 

Kalp Hastalığı: Yüksek kan şekeri seviyeleri, zamanla kalp damarlarına zarar verebilir ve koroner arter hastalığına yol açabilir. Bu durum, kalp krizi ve inme riskini artırır.

Göz Hastalıkları: Diyabet, retina adı verilen göz tabakasında hasara neden olabilir. Diyabetik retinopati olarak adlandırılan bir durum, görme kaybına kadar ilerleyebilir. Diyabet ayrıca katarakt ve glokom riskini de artırabilir.

Böbrek Hastalığı: Diyabet, böbreklerinize zarar verebilir ve diyabetik nefropati olarak bilinen bir duruma yol açabilir. Bu, böbrek fonksiyonlarında ilerleyici bir bozulmaya ve sonunda böbrek yetmezliğine neden olabilir.

Sinir Hasarı: Diyabet, periferik sinirlerde hasara neden olabilir ve diyabetik nöropati olarak adlandırılan bir duruma yol açabilir. Bu, ellerde ve ayaklarda uyuşma, karıncalanma, ağrı ve hissizlik gibi semptomlara yol açabilir. Ayrıca sindirim sistemi ve cinsel işlevlerde de sorunlara neden olabilir.

Ayak Sorunları: Diyabet, ayaklarda dolaşım bozukluklarına ve sinir hasarına yol açabilir. Bu durum, yaraların iyileşmesini zorlaştırabilir ve enfeksiyon riskini artırabilir. Ciddi vakalarda, ayak yaraları amputasyon gerektirebilir.

Diğer Komplikasyonlar: Diyabet, diş sağlığı sorunları, cilt enfeksiyonları, deri koşulları, osteoporoz, depresyon ve bazı kanser türleri gibi diğer sağlık sorunlarına da katkıda bulunabilir.

1.6. Diyabet Etkin Tedavi Edilmez İse Nelere Yol Açar?

Diyabet, yaşam boyu süren, dikkatli kontrol gerektiren kronik bir hastalıktır. Gerektiği gibi kontrol edilmezse, kardiyovasküler hastalıklar (kalp damar hastalıkları), böbrek yetmezliği, körlük, sinir hasarı ve diyabetik ayak gibi çeşitli sorunlara yol açabilir.

2. Diyabet Hastasında Tedavi ve Kontrol Zamanları Nasıl Olmalıdır?

2.1. Diyabetli Hastada İlk Muayene

Diyabetli bir hastanın ilk muayenesi, hastanın tıbbi geçmişinin alınması, fiziksel muayene, laboratuvar testleri ve gerekli görülen görüntüleme çalışmalarını içerebilir. 

2.2. Diyabetli Hastada Kontrol Zamanları

Ayda bir;

Diyabet kontrolünün önemli bir parçası, kan şekeri seviyelerinin düzenli olarak izlenmesidir.

Belli aralıklarla, diyabetli bir hastanın düzenli olarak göz muayenesine gitmesi, retinopati (göz damarlarındaki hasar), katarakt veya glokom gibi göz sorunlarının erken teşhis edilmesine yardımcı olur.

2.3. Diyabetli Hastada Acil Durumlar

Diyabetli bir hastanın kan şekeri yükselirse, doktorun verdiği talimatlara göre insülin dozunu ayarlaması veya kan şekeri düzeyini düşüren diğer yöntemleri uygulaması önemlidir. Eğer belirtiler şiddetliyse veya diyabetik ketoasidoz belirtileri (derin solunum, kusma, karın ağrısı) varsa, acil tıbbi yardım alınması gerekebilir.

3. Diyabetli Hastada Yaşam Tarzı Nasıl Olmalıdır?

3.1. Diyabetli Hastada Ev Hayatı

Diyabet (şeker hastalığı) olan bir kişi için ev yaşamı, kan şekerini kontrol etmeye, sağlıklı beslenmeye, düzenli egzersiz yapmaya ve genel sağlık durumunu takip etmeye odaklanmalıdır.

3.2. Diyabetli Hastada Uyku Düzeni

Rutin bir uyku programı oluşturun: Her gece aynı saatte yatıp aynı saatte uyanmaya çalışın. Bu düzenli uyku alışkanlığı, vücudunuzun biyolojik saatini düzenler ve daha iyi bir uyku kalitesi sağlar.

Kafeinli içecekler (kahve, çay, enerji içecekleri) ve nikotin uyku düzeninizi olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle, uyumadan birkaç saat önce bu tür uyarıcı maddeleri tüketmekten kaçınmanız önemlidir.

3.3. Diyabetli Hastada İş Hayatı

İlaçlarınızı düzenli olarak alın, kan şekerinizi kontrol edin ve sağlıklı bir beslenme programı uygulayın. Diyabetinizi yönetmek, enerji düzeyinizi yüksek tutacak ve iş performansınızı artıracaktır.

İş hayatında stresli durumlar kaçınılmaz olabilir. Diyabetli bireylerde stres, kan şekeri düzeylerini etkileyebilir. Stresle başa çıkmak için rahatlama teknikleri, meditasyon, derin nefes alma egzersizleri veya hobiler

gibi yöntemler deneyebilirsiniz. g

4. Diyabetli Hastada Yeme Şekilleri ve Beslenme İçeriği Nasıl Olmalıdır?

4.1. Diyabetli Hastada Yeme Düzeni

Kişiden kişiye göre değişmekle birlikte kan şekeri düzensizliklerinin önüne geçebilmek için  3 ana 3 ara öğün önerilmektedir.

4.2. Diyabetli Hastada Yemek İçerikleri

Kan şekerini hızlı yükseltecek karbonhidrattan zengin pirinç patates makarna ve meyveleri dikkatli şekilde tüketmeleri gerekmektedir. Özellikle ara öğünde yenilecek meyvelerin yanında mutlaka süt grubundan (ayran, kefir, yoğurt) biri ile birlikte tüketilmelidir. Yemekler yenilirken yavaş ve çok çiğneyerek tüketmek, ortadan değil de kendi tabağından yemek yemek de kan şekeri düzensizliklerinin önüne geçeceği gibi diyabete bağlı komplikasyonların da önüne geçebilmektedir.

4.3. Diyabetli Hastada Yemek Pişirme Şekilleri

Diyabetli kişilerin özellikle kilo almamaya ve kan şekerini hızlı yükseltecek yüksek kalorili ürünlerden uzak durmaya dikkat etmesi gerekmektedir. Bu yüzden de sağlıklı pişirme yöntemleri olan haşlama, fırınlama, buharda pişirme,  az yağda pişirme gibi yöntemleri kullanmaları gerekmektedir.

4.4. Diyabetli Hastada Ek Gıdalar

Diyabet hastalarına tavsiye edilen yiyecekler

Sağlıklı (kompleks) karbonhidratlar: Karbonhidratlar yaşam için gerekli üç ana besin grubundan biri olup başlıca enerji kaynağıdır. Karbonhidratlar protein ve yağlara göre glukoz düzeyleri üzerinde çok daha fazla rol oynar. Ancak karbonhidrat içermeyen sağlıklı bir beslenme planı düşünülemez. Karbonhidratlar söz konusu olduğunda akılcı davranmak gerekir. Gıdalarla alınan tüm karbonhidratlar (basit şekerler, kompleks karbonhidratlar) vücutta yıkılarak glukoza dönüşür. Kompleks karbonhidratların yıkımı daha uzun sürede gerçekleşir. Yavaş sindirildiği için emilim daha yavaş ve dengelidir. Bu nedenle basit karbonhidratların neden olduğu ani kan şekeri yükselmesi ve aşırı insülin salınımı görülmez. Gerekli lifi sağlayıp uzun süre tokluk hissi verirler. Beyaz ekmek, makarna, pirinç, mısır, mısır gevreği, şekerli gıdalar yerine meyve, sebze, tam tahıl, kuru baklagiller (fasulye, nohut, bezelye ve mercimek) ve düşük yağ içeren süt ürünleri gibi sağlıklı karbonhidratlar tercih edilmelidir.

Liften zengin gıdalar: Bitkisel kaynaklı gıdaların sindirilemeyen ve emilemeyen kısımlarıdır. Kardiyovasküler hastalık riskini azaltır ve kan şekerini düzenler. Sebzeler, meyveler, kabuklu yemişler, kuru baklagiller (fasulye, nohut ve bezelye), tam buğday unu ve buğday kepeği liften zengindir.

Balık: Haftada en az 2 kez tüketilmelidir. Omega-3 yağ asitlerini içerir. Izgara tercih edilmelidir.

İyi yağlar: Tekli ve çoklu doymamış yağlar tercih edilmelidir. Badem, ceviz, zeytin, zeytin yağı vb kolesterolü düşürür. Ancak yağların kalori içeriğinin yüksek olduğu unutulmamalıdır. 

Diyabet hastalarının tüketebileceği gıdalar aşağıda sıralanmıştır.

• Yoğurt
• Yeşil yapraklı sebzeler
• Süt ve süt ürünleri
• Kepek ekmeği
• Çavdar ve tam buğday ekmeği
• Şekersiz tahıl ürünleri
• Kuru baklagiller
• Kivi

4.5. Diyabetli Hastada Takviye Ürünler

Diyabetli hastalarda genellikle D vitamini eksiklikleri görülebileceğinden doktorlarına da danışarak D vitamini takviyesi alabilirler. Bununla birlikte C vitamini eksikliği de görülebileceğinden meyve-sebzeleri bol tüketmeleri buna rağmen yetersizlik görülürse de takviye almaları önerilmektedir.

4.6. Diyabet Hastalarının Kaçınması Gereken Yiyecekler

• Doymuş yağlar: Yüksek yağ içerikli süt ürünleri, hayvansal proteinler (biftek, sosis, salam vb) gibi. Günlük kalorinin %7’sinden fazlasını geçmemelidir. 
• Trans yağlar: Bu tür yağlar işlenmiş gıdalarda ve margarinlerde bulunur. 
• Kolesterol: Yüksek yağ içerikli süt ürünleri, hayvansal proteinler, yumurta, kabuklu deniz ürünleri ve sakatatta bulunur. Günlük tüketim 300mg’ı geçmemelidir. 
• Tuz: Bir çay kaşığından (2300 mg sodyum) fazla tüketilmemelidir. Sodyum (tuz) böbreklerde glukoz geri emiliminde rol oynar.  

4.7. Şeker Hastalarına Genel Öneriler ve İpuçları

Diyetisyen desteği almanız önemlidir. Özellikle kan şekeri dengeniz ve kilonuz hedefte değilse size önerilen kalori sınırında kalmanız önerilmektedir.

• Özel diyabetik ürünler ve size özel yemeklere ihtiyacınız yoktur.
• Her gün her besin grubundan yemelisiniz.
• Kompleks karbonhidratları tercih edin ve lif alımını artırın.
• Daha fazla nişastasız sebze (brokoli, ıspanak), meyve ve bakliyat tüketin.
• Çilek düşük kalorili, liften ve sudan zengin iyi bir meyve seçeneğidir.
• Tahılların en az işlenmiş olanlarını tercih edin.
• Yulaf kan şekerinin hızla yükselmesini önleyip kan şekerini düzenler ve kilo vermeye yardımcı olur.
• Patates ve işlenmiş tahıllardan kaçının (beyaz ekmek, beyaz makarna, vs.).
• Tatlılardan kaçının.
• Yağ, şeker ve tuzu mümkün olduğunca az kullanın.
• Bir çay kaşığından (2300 mg sodyum) fazla tüketmeyin (hipertansiyon olmasa bile). Sodyum (tuz) böbreklerde glukoz geri emiliminde rol oynar.
• Sağlıklı et tercih edin (balık, yağsız kırmızı et, tavuk eti).
• Sağlıklı yağlar tercih edin; zeytin yağı, kabuklu yemişler (badem, ceviz, vs.). Hazır, paketlenmiş gıdada bulunan trans yağları tüketmeyin.
• İlk gıda alımını takiben belli bir süre sonra beyindeki tokluk merkezi uyarılacağı için ne kadar yavaş yemek yenilirse o kadar az kalori alımı ile bu süreye ulaşılmış olur.
• Tokluk hissedince yemeye devam etmeyin.
• Sabırlı olun. Belli gıdalara olan düşkünlük zamanla kaybolabilir ve tercihler değişebilir. Yeme alışkanlığınız iyi yönde değiştikçe zamanla eskiden çok sevdiğiniz gıdalar çok tatlı ve ağır gelmeye başlayacak ve gıda tercihiniz kendiliğinden sağlıklı yöne kayacaktır.
• Diyabet şekerin sıfırlanması demek değildir. Çok ufak miktarda ve seyrek olarak tatlı tüketilebilir. Bu durumda aynı öğündeki karbonhidrat içeren gıdalar (ekmek, makarna, pilav vb) kısıtlanmalıdır. Yavaş ve tadına vararak yerseniz az miktarda yiyerek tatlı isteğinizi de gidermiş olursunuz. Tek başına değil öğünle beraber alınması tatlının yol açacağı ani ve aşırı kan şekeri yükselmesini önleyecek hem de tok olduğunuz için az bir miktar bile yeterli olacaktır.

4.8. Hayatınızda Şekeri Azaltmanın Yolları

• Meyve suyu yerine lif içeriği zengin meyveyi tercih edin.
• Tarçın, vanilya ve hindistan cevizi tatlı hissi verdiği için şeker ihtiyacınızı azaltır.
• Tatlı krizlerini sağlıklı tatlı ile giderin (dondurma yerine süt, muz veya başka meyvelerin mikserden geçirilmesi veya tatlandırıcı kullanılarak yapılan tatlılar gibi).
• Bal, reçel, marmelat gibi gıdalardan sakının. Reçelin meyveye su ve bol miktarda şeker katılarak hazırlandığını ve boş kalori içeriği olduğunu unutmayın. Bunun yerine taze veya kuru meyve tercih edin.
• En zararlı yağlar doymuş yağlar ve trans yağlardır. Doymuş yağlar hayvansal ürünlerde (kırmızı et, yağlı süt ürünleri) bulunur. Trans yağlar, sıvı bitkisel yağların daha katı ve dayanıklı olması için işlenmesi ile elde edilir.
• En sağlıklı yağlar doymamış yağlar olup bitki ve balık kaynaklıdır. Oda ısısında sıvı halde bulunur.

4.9. Diyette Sağlıksız Yağları Azaltıp İyi Yağları Artırmanın Yolları

• Yemeklerde zeytinyağını tercih edin.
• Pişirmeden önce et üzerinde görünen tüm yağları, tavuk ve hindinin derisini uzaklaştırın.
• Cips ve kraker yerine atıştırmalık olarak badem, ceviz gibi kuruyemişleri tercih edin.
• Kızartma yerine ızgara ve fırında pişirmeyi tercih edin.
• Krema yerine yağsız süt ve un karışımı tercih edin.
• Vücut ağırlığındaki %5-10 azalma bile kan şekeri düzeylerinde anlamlı düzelmeye yol açar. İdeal kiloya ulaşma hedefi sizi korkutuyorsa öncelikli hedefi %5-10 olarak belirleyin. Bu hedefe ulaşmak için karbonhidrat saymanız veya aç kalmanız gerekmez. Bu hedefe ulaşınca motivasyonunuz artacağı için hedeflerinizi büyütebilirsiniz.
•  Mevcut kilonuza kaç yılda ulaştığınızı düşünün ve bu nedenle birkaç ay içinde mucizeler beklemeyin. Ulaşılabilir ve mantıklı hedefler koyun.
• Kahvaltıyı atlamayın, kan şekerinizi dengede tutacaktır.
• Aç olduğunuzda bir öğünde normalde yiyeceğinizden çok daha fazla yersiniz. Bu nedenle öğün atlamayın, üç ana ve üç ara öğün tüketin. Böylece ana öğüne daha tok girip daha az kalori almış olursunuz.
• Her gün aynı saatlerde, ara ve ana öğün yemeye özen gösterin, öğün atlamayın.
• Günlük kalori alımının aynı düzeyde olmasına dikkat edin. Bir gün veya bir öğünde fazla kalori alıp bir diğerini azaltmak veya atlamak kan şekeri dengenizi bozacaktır.
• Kalori günlüğü tutun, günlük tutanlar tutmayanlara göre iki kat daha fazla kilo kaybetmektedir.
• Yediklerinizi ve içtiklerinizi yazmanız neyi, neden ve ne kadar yediğiniz konusunda farkındalığınızı artıracaktır.
• Sağlıklı beslenmenize engel olduğunu düşündüğünüz hayatınızdaki faktörleri gözden geçirin (iş, aile vb.).
• Uykusuzluk ve stres diyet uyumunu güçleştirir ve kilo alımına yol açar.
• Stresle baş etmenin yollarını araştırın (hobi, yürüyüş, doğa, vs.). Eğer kendi başınıza baş edemiyorsanız destek alın.
• Dışarıda yeme alışkanlığınızdan kurtulun, sayıyı minimuma indirin. Evde yemek olmadığı için hazır yemek tüketmeyin.
• Evde hızla hazırlanabilecek ya da açlığınızı giderebilecek sağlıklı besinler bulundurun. (yoğurt, sebze, meyve, ceviz, badem, vs.).
• Alışveriş öncesi sağlıklı bir liste hazırlayın ve bunun dışına çıkamayın.
• Çikolata, cips gibi gıdalar tüketmeyin, çocuklarınıza da erken yaşta sağlıklı beslenme alışkanlığı kazandırın.
• Kilo vermeniz gerekiyorsa veya iradenize hâkim olamıyorsanız servis tabaklarını küçültün.
• Ana öğünden önce çorba veya salata tüketin.
• Daha fazla çiğneyin, yavaş yemenizi sağlayıp tokluk hissi verecektir.
• Daha fazla su tüketin.
• Yemeklere baharat ilavesi iştahı azaltacaktır.
• Fazla tuz içeren işlenmiş gıdalardan kaçının.
• Televizyon, telefon veya tablet başında yemek yemeyin, farkında olmadan daha fazla yemenize yol açar.
• Gıdaların kalori içeriği hakkında bilginizi artırın. Bilginiz arttıkça bilinciniz ve diyet uyumunuz artacaktır.
• Aç kalmak sadece daha fazla yemenize neden olacaktır.
• Sağlıklı beslenen insanlarla vakit geçirin ve yakınlarınızı bu konuda bilinçlendirin.

4.10. Kan Şekerini Düzenleyen Gıdalar

Bu gıdaların hiçbiri diyabet tedavisinde bir mucize değildir. Az sayıda çalışmada kan şekeri düzeylerini bir miktar düşürdükleri gösterilmiş olmasına rağmen yeterli kanıt yoktur. Pişirmenin ve diğer gıdalarla birlikte tüketilmelerinin ne tür etkilere yol açacağı hakkında da yeterli veri mevcut değildir. Bu gıdaların tüketimi doktorunuzu danışmadan ve düzenli kan şekeri ölçümü yapmadan ilaç veya insülin tedavinizi kesmeniz veya azaltmanız anlamına gelmez.

Tarçın: Günde 1 tatlı kaşığı tarçın açlık kan şekerini düşürüp, insülin duyarlılığını artırır.

Enginar, kereviz ve soğan: Enginarın içindeki cynarin kan şekeri düşürücü özelliğe sahiptir, soğan kan şekeri düşürücü özelliği olan kromyum içerir.

Asitli meyveler: Kan şekerini düşürücü etkileri olmasına rağmen içerdikleri şeker nedeni ile fazla tüketildiğinde kan şekerini yükseltirler (portakal, greyfurt, ananas, çilek, yaban mersini, nar, kivi, ekşi elma ve vişne).

Sirke ve limon suyu: Asitli gıdalar mide boşalmasını yavaşlatıp kan şekerinin hızla yükselmesini engeller. Salatalara ilave edilebilir.

Yaban mersini: Bir çalışmada yaban mersininden hazırlanan bir ekstrenin insülin duyarlılığını azaltıp, diyabet gelişimini önlediği gösterilmiştir.

Baharatlar: Bir çalışmada glukoz ve kolesterol metabolizması üzerine olumlu etkileri olduğu gösterilmiştir.

5. Diyabetli Hastada Bağırsak Fonksiyonları Nasıl Düzenlenebilir?

5.1. Diyabetli Hastada Normal Dışkılama

Diyabetli bir bireyin normal bir dışkılama sürecine sahip olması için sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmesi önemlidir. Dengeli ve lifli bir diyet tüketmek, yeterli miktarda su içmek, düzenli egzersiz yapmak ve diyabetin iyi yönetilmesi, dışkılama sürecini olumlu yönde etkileyebilir. 

Diyabetli bazı insanlar gastroparezi adı verilen bir durumla karşılaşabilir. Bu durum mide boşalmasının yavaşlamasına neden olur ve dışkılama sorunlarına yol açabilir. Gastroparezi durumunda, öğünleri daha küçük porsiyonlarda yemek, sık sık daha küçük öğünler tüketmek, lifli gıdaları sınırlamak, sıvıları yemeklerden ayrı olarak tüketmek ve sindirimi destekleyici ilaçları kullanmak önemli olabilir.

5.2. Diyabetli Hastada Tuvalet Alışkanlığı Değiştirme

Diyabetli bir hastanın bol miktarda su içmesi önemlidir, ancak doktorunun verdiği sıvı kısıtlamalarına uyması gerekebilir. Bol su içmek, kabızlık gibi sorunları önleyebilir ve idrar miktarını düzenleyebilir.

Diyabetli bir kişi, yüksek lifli gıdaları tercih etmeli ve düzenli olarak öğünlerini planlamalıdır. Bu şekilde, sindirim sistemi düzenlenebilir ve tuvalet alışkanlıkları iyileştirilebilir.

6. Diyabetli Hastada Hareketlilik Nasıl Artırılır?

6.1. Diyabetli Hastada Hareketlilik

Uzun süreli oturma veya hareketsizlik, kan şekeri kontrolü olumsuz etkileyebilir. Oturarak geçirilen süreleri düzenli olarak kesintilere ayırın ve masa başında çalışırken veya televizyon izlerken kısa aralıklarla ayağa kalkın ve hareket edin.

6.2. Diyabetli Hastada Aktiviteler

Aerobik egzersizler, diyabet yönetimi için önemlidir. Yürüyüş, koşu, bisiklete binme, yüzme gibi kardiyo egzersizleri, kalp atış hızını artırarak yağ yakımını teşvik eder ve insülin duyarlılığını artırır. Haftada en az 150 dakika orta şiddette veya 75 dakika yüksek şiddette aerobik egzersiz hedefleyebilirsiniz.

6.3. Diyabetli Hastada Egzersiz

Esneme egzersizleri, kasları esnetir, eklem hareketliliğini artırır ve sakatlanma riskini azaltır. Yoga veya pilates gibi esneme ve esneklik egzersizlerine zaman ayırın.

7. Diyabetli Hastada Uzaktan Takip ve Haberleşme Hangi Faydaları Sağlayacaktır?

7.1. Diyabetli Hastada Hangi Sistemler Kullanılabilir?

Glukometre: Glukometre, kan şekeri seviyelerini ölçmek için kullanılan bir cihazdır. 

İnsülin kalemi:  İnsülin kalemi, insülini doğru dozda enjekte etmek için kullanılan bir cihazdır. 

Kontinü (sürekli) glukoz izleme sistemi: Kontinü glukoz izleme sistemi, diyabetli hastaların kan şekeri seviyelerini sürekli olarak izlemek için kullanılan bir cihazdır

7.2. Diyabetli Hastada Uzaktan Ne Gibi Hizmetler Alınabilir?

Mobil uygulamalar, diyabetli hastaların kan şekeri seviyelerini izlemelerine, diyetlerini takip etmelerine, insülin dozlarını kaydetmelerine ve genel olarak diyabet yönetimini desteklemelerine yardımcı olabilir. Bu uygulamalar genellikle kullanıcı dostu arayüzleri ve hatırlatıcı özellikleriyle gelir.